बलराम न्यौपाने कोरोना भाइरसको संक्रमण विश्वव्यापी रुपमा बढिरहेको छ । विश्वभर कोरोना भाइरस संक्रमण हुनेको संख्या ७०,००.००० र मृत्यु हुनेको संख्या ४००,००० कटिसकेको छ । कोरोना संक्रमण शुरु भएको पाँच महनिा कटिसकेको छ। यसबाट ११६ मुलुक प्रभावित छन्। नेपालमा पनि कोरोना संक्रमण दिन प्रतिदिन बढ्दै गइरहेकमो छ । विगत २ हप्तामा मात्र यो संक्रमण ३००० जनामा देखिएको छ । यो रोगबाट नेपालमा हालसम्म १३ जनाको मृत्यु भइसकेको छ। हाल यो रोग समुदाय स्तरमा फैलिइसकेको आशंका छ । भारतीय सीमाबाट नेपाल प्रवेश गर्नेको संख्या हजारौंको रहेको छ र उनीहरुबाट समुदायमा तिब्ररुपमा…

COVID-19 ले टेक्नोलोजी र आधुनिकीकरण बाट मानब जिबनमाआउने समस्याहरुलाई सजिलै पराजित गर्न सकिन्छ भन्ने प्रतिस्पर्धा मालागेको संसार लाई राम्रै पाठ सिकाएको छ । सम्पन्न र शक्तिको होडबाजी गर्दै आफुलाई सधै माथिल्लो दर्जा मा राख्ने राष्ट्रहरुलाई COVID-19 ले बास्तविक धरातलमा लत्याएकोे छ । महामारी को लागि हाम्रो स्रोतसाधन र पुर्बतायारी पर्याप्त छैन भन्ने प्रमाणित भएको छ । स्वास्थ्य सेवा को हिसाबले आब्बल मानिएका राष्ट्रहरुनै आज सबैभन्दा ठुलो मानबक्षती व्यहोरी राखेको अवस्थामा विकासोन्मुख राष्ट्रहरुको व्यवस्थापन उनीहरुको तुलनामा अब्बल साबित भएको छ । आज को बिश्व Public Health ManagementtyfCurative Management दुवै विधामा अपूर्ण…

मन आन्तरिक इन्द्रिय हो, जो ज्ञानेन्द्रियबाट प्राप्त सूचनाका आधारमा प्रभावित हुन्छ । भावना, चाहना, स्वभाव, अनुभव, आवश्यकताको अनुभूति, विश्वास, संवेगात्मक अवस्थाको सयुँक्त रुप मन हो । मन कच्चा पदार्थजस्तो हुन्छ, जसलाई प्रशोधनको आवश्यकता हुन्छ ।यसर्थ मन राम्रो पनि हुन्छ र नराम्रो पनि हुन सक्छ। समाजमा रहेर पनि असामाजिक तरिकाले जिवन आपनभईरहेको बेला संसारनै कोरोनाको त्रासले ग्रसित छ। कोरोना यसरी फैलिएको छ कि नियन्त्रणका हर कसरतहरु लाई हाम्मे हाम्मे परिरहेको छ। रोग नियन्त्रइकै लागि सरकारले लकडाउन जस्तो जटिल कदम चाल्न बाध्य भएको छ। तमाम जनजिवनले पनि सरकारको सो कदमलाई आत्मसाथ गरेका…

वर्तमान पुस्ताले शताब्दीकै एक ठुलो महामारी कोभिड १९ भागिरहेके छ। आजभोलि आम सर्वसाधरणहरुको मुखमा क्वारेन्टिन, आइसोलेसन, फिजिकल डिस्टान्सि जस्ता जनस्वास्थ्यका  शब्दहरु झुण्डिएका छन। क्वारेन्टिन शब्दको प्रयोग र अभ्यास १४औ शताब्दीमा प्लेगको महामारीबाट शुरु भएको देखिन्छ । प्लेगको संक्रमित ठाउँबाट भेनिसमा आउने जहाजहरु ४० दिन छुट्टै राख्ने व्यवश्था थियो। क्वारेन्टिन शब्द इटालियन क्वारान्टाबाट आएको हो, जस्को अर्थ ४० दिन हुन्छ । साधारणतया क्वारेन्टिन भनेको सरुवा रोगको महामारि भएको देश,क्षेत्र,ठाउँ र ब्यतिको सम्पर्कमा आएको मानिस तर रोग लागेको छ वा छैनभन्ने कुनै मेडिकल प्रमाण नभएको अवश्थामा निश्चित अवधि सम्म समुदायको जनसम्पर्कमा आउनबाट…

भुपराज ढकाल -COVID-19 को बिश्वब्यापी महामारीबाट नेपाल पनि अछुतो रहेन I चिनको बुहान सहरबाट शुरुवात भएको संक्रमण युरोप र अमेरिका जस्ता सक्ति केन्द्रित राष्ट्रहरुलाई पराजित गरि हाल दक्षिण एशियाका विभिन्न रास्ट्रहरुमा संक्रमणको केन्द्र को रुपमा विकास हुदै गएको छ Iबिश्व भर करिब ६३ लाख संक्रमण र करिब करिब४ लाख को मृत्यु भएको अवस्था छ I COVID-19 शुरुवात भएको रास्ट्र चिन र हाल COVID-19 केन्द्रको रुपमा स्थापित हुदै गएको भारत संग सिमाना जोडिएको नेपाल उच्च जोखिममा रहेको छ I नेपालको हरेक क्षेत्रमा भारतको उल्लेख्य प्रभाव रहेजस्तै COVID-19 नेपालमा फैलिनमा भारत प्रमुख…

राम बहादुर खड्का/डा. रुपेन्द्र श्रेष्ठ विश्वव्यापी रुपमा फैलिरहेको कोरोनाभाइरस संक्रमणले निम्त्याउने रोग “कोभिड–१९” विरुद्ध निःस्वार्थ सेवामा खटिरहेका स्वास्थ्यकर्मी,सरकारी अधिकारीहरु र अनुसन्धानकर्ता लाई तहसनहस बनाइरहेको छ । हालको अवस्थामा हेर्ने हो भने विश्वभरिका प्रायः सबै राष्ट्रहरु संक्रमित भएको पाइन्छ । यो भाइरसको संक्रमण भए-नभएको पत्ता लगाउन प्रयोगशालाकर्मीहरुले प्रयोग गरिरहेको “पि.सी.आर.विधि” ले निकै महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ । तर आवश्यक स्रोत–साधनको कमीले र त्यसमाथि नमूनाहरुको अत्याधिक चापले कोरोना संक्रिमत भए–नभएको तथ्याकं छुट्टाउन गाह्रो भइरहे को छ । यो महामारीको अवस्थामा संघर्षरत विभिन्न देशका प्रयोगशाला विज्ञहरुले छिटो छरितो र एक पटकमा धेरै भन्दा…