चिकित्सक हुनुभन्दा पहिले सो चिकित्सक एउटा व्यक्ति हो । साधारण मानव हो । जसका आफ्ना इच्छा र आकांक्षा हुन्छन् । मन पनि हुन्छ । सोचाइ विचार सबै हुन्छ । चिकित्सकीय पेशालाई स्कुलमा निकै उच्च मूल्यांकनका साथ पढाइने गरिन्छ । ठूलो बनेपछि डाक्टर इन्जिनियर बन्नुपर्छ भन्दै रटाइन्छ । जसको निरन्तरता कलेज पढ्ने समयमा पनि गरिन्छ । जुन कुराको दृश्य पुतलीसडकमा देख्न सकिन्छ । पढाइमा अब्बल मानिने सबै विद्यार्थीको ध्यान केवल मेडिकल शिक्षा प्रवेश गर्नेमा रहन्छ । जुन मेरो पनि थियो । त्यो समयमा केवल पढाइमा मात्रै ध्यान केन्द्रित हुन्छ । विश्व…

स्वास्थ्य: स्वास्थ्य भनेको कुनै पनि रोग वा  असक्तता नहुनु  मात्र नभई पूर्णरुपमा  शारीरिक,मानसिक, आध्यात्मिक र सामाजिक स्वस्थताको गतिशील अवस्था हो । (विश्व स्वास्थ्य संगठन) स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय बि.स.२०११ सालमा स्थापित स्वास्थ्य मन्त्रालयको नाम हाल स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय रहेको छ । यस मन्त्रालयको प्रमुख उद्देश्य आधुनिक एबं परमपरागत स्वास्थ्य उपचार पद्धतिको प्रबर्द्धन र विकास गरि आम नागरिकको शारीरिक एबं मानसिक स्वास्थ्यमा अभिवृद्धि गर्ने,रोगको प्रभावकारी ढंगले रोकथाम गर्ने र उपचारको समुचित व्यवस्था मिलाउन नीति निर्माण गर्ने,गैर सरकारी संघ सस्था एबं निजि क्षेत्रको सलग्नता गराई स्वास्थ्य सेवा सम्बन्धि कार्यक्रमहरु कार्यान्वयन, अनुगमन…

सन् १९७८ मा अल्मा आटामा आयोजना गरिएको बिश्व स्वास्थ्य संगठनको ३० औ महासभा पश्चात जारी गरिएको घोषणापत्रमा मानसिक स्वास्थ्यलाई प्राथमिक स्वास्थ्य सेवाको एक अंगको रुपमा लिएको थियो भने बिश्व स्वास्थ्य संगठनले जारी गरेको बिश्व स्वास्थ्य प्रतिबेदन २००१ ले मानसिक स्वास्थ्य सेवालाई जनस्वास्थ्यको महत्वपूर्ण सरोकारको बिषय भएकोले समुदायमा नै सुनिश्चितताको प्रत्याभूति गर्नको लागी तथ्यपरक दिशाबोध तथा पैरवी गरेको थियो ।नेपालमा पनि मानसिक स्वास्थ्यलाई प्राथमिक स्वास्थ्यको रुपमा लिएको भए तापनि प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा केन्द्रबाट प्रभावकारी रुपमा सेवा प्रवाह हुन नसकेको अवस्था रहेको छ । विश्वभर सम्पूर्ण रोगहरुको करिब १४ प्रतिशत मानसिक, स्नायु…

मानिस एक सामाजिक प्राणी भएको हुदा समाजमा हुर्केको, बसेको हुन्छ र  समाजको प्रत्येक क्रियाक्लाबले मानिसलाई प्रभावित पारेको हुन्छ । मानिस कही न कहीबाट समाजसँग जोडिएको हुन्छ । समाजको बिकास मानवजातिको जैविक उदबिकास भएको धेरै लामो समयपछि मात्रै मानव समाजको बिकास भएको हो । वास्तवमा मानव समाजको बिकास १०-१२ हजार बर्षअगाडि भएको अनुमान गरिन्छ। मानव समाजको बिकास चेतनाको बिकाससंगै भएको मान्न सकिन्छ । समयसंगै मानवको मस्तिष्क क्षमताको बिकास हुदै जाँदा आगाको अविस्कार, सुरक्षाका लागि समुहमा बस्नुपर्ने, समुहमा सिकार खोजी गर्नुपर्ने जस्ता आवश्यकताहरुको महसुस भई परिवारको बिकास एबं झुण्ड बनाएर बस्ने प्रणालीको…

सधैं चिकित्सकमात्र भएर कति बस्नु भनेर एकाएक घुम्ने योजनामा सामेल हुन पुग्छौं हामी । केही समय बिरामी भन्दा पर, अस्पताल भन्दा पर , आफ्नो वासस्थानभन्दा कतै पर । कसैले आफुलाई नचिन्ने स्थानमा भ्रमण गर्नु आफ्नो मनको नजिक हुनु हो । सबैबाट पर तर आफैं भित्र नजिक । यो नितान्त एउटा यात्राको वर्णन हो सम्झनाको लागि । धैर्यता र समयको अभावमा यस कथामा प्रवेश नगर्नुहोला । Bored भएमा कुनै क्षतिपूर्तिको व्यवस्था भने छैन । घुम्ने ठाउँको एकीन नहुनाले राम्रोसँग तयारी गर्ने कुरा पनि भएन । विदा पनि मिलाउन पर्यो । कता…