मानव सभ्यताको अध्यन गर्दा पृथ्वी सृष्टिको केहि समय पछि यो सन्सारमा विभिन्न किसिमका जीवजन्तु,सजिब प्राणीका साथै मानव जातिको बिकास भएको पाइन्छ।त्यो समयमा पृथ्वीमा विभिन्न जीव,जन्तु र केही बिकसित मानव सभ्यताका पौराणिक ब्यक्तित्व र राक्षस प्रवृत्तिको राज भएको अध्यन हरुले बताएका छ्न। बिगत र आगत लाइ केलाउँदा उक्त कालमा पृथ्वी लोकम।धेरै भाग पानी र समुन्द्र सतहले ओगटेको थियो। इतिहासको अध्यन गर्दा मानव जातिको क्रमागत बिकास संघ दुई किसिमको संस्कृति जोडिएको पाइन्छ। जसमध्ये एउटा देवता र ऋषि संस्कृति थियो भने अर्को दैत्य र राक्षसहरुको। देवता र ऋषि संस्कृति तथा दैत्य र राक्षस…
आयुर्वेद
लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयले गर्यो जिल्ला स्तरीय समिक्षा गोष्ठी
स्वास्थ्यसमाचार/ रुपन्देही जिल्लाभित्रका विभिन्न आयुर्वेद स्वास्थ्य संस्थाबाट आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा करिब एक लाख ५५ हजार सेवा ग्राही स्वास्थ्य सेवा लिएका छन्। लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयद्वारा बुटबलमा आयोजित जिल्ला स्तरीय वार्षिक समिक्षा तथा योजना तर्जुमा कार्यक्रम उक्त कुरा बताईएको हो । समीक्षामा वार्षिक तथ्याङ्क सार्वजनिक गर्दे लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयका चिकित्सक डा संदिप कार्कीले लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालय बुटवलबाट मात्रै ६८ हजार ९सय १९ जना सेवा लिएको बताउनु भयो । तिमध्ये २२ हजार ९ सय ४५ महिला र १८ हजार ७ सय ९३ जना पुरुष रहेका छन । उहाँले चिकित्सालय बाट ११ हजार…
बुटवलमा सुरु भयो ‘स्वर्णप्राशन’ अभियान, ३६० बालबालिकालाई खुवाइयो स्वर्णविन्दु
स्वास्थ्यसमाचार/लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालय बुटवलमा ‘स्वर्णप्राशन’ अभियान शुभारम्भ भएको छ । बालबालिकाको शरीरमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता वृद्धि गर्ने उद्देश्यले राष्ट्रिय स्तरमा सुरु गरिएको ‘स्वर्णप्राशन’ अभियानको बुटबल उपमहानगर प्रमुख खेलराज पान्डेले शुभारम्भ गर्नु भयो । उक्त अबसरमा बोल्दै उहाले “आयुर्वेदिक चिकित्सा पद्धति हाम्रो संस्कृतिको महत्वपूर्ण अंग हो । स्वस्थ जीवनका लागि स्वर्णप्राशन जस्ता परम्परागत अभ्यासहरू आजको आधुनिक युगमा पनि उतिकै प्रभावकारी रहेका छन । यसले बालबालिकाको रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता वृद्धि गर्न, शारीरिक र मानसिक विकासमा मद्दत गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । उपमहानगरपालिकाले यस्ता स्वास्थ्यमूलक अभियानलाई निरन्तर सहयोग र प्रोत्साहन गर्ने बताउनु भयो,”।उहाँले बालबालिकाको…
लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयमा असोज २९ गते स्वर्णविन्दु प्राशन खुवाइँने
स्वास्थ्यसमाचार/बालबालिकाको शरीरमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता वृद्धि गर्ने उद्देश्यले राष्ट्रिय स्तरमा सुरु गरिएको ‘स्वर्णप्राशन’ अभियान बुटवलमा पनि शुभारम्भ हुने भएको छ । बुटवलस्थित लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयमा यहि असोज २९ गते बुधबारदेखि यो अभियान सुरु गर्न लागिएको कार्यालय प्रमुख डा.कलावती विश्वकर्माले जानकारी गराउनु भयो । सोमबार आयोजना गरीएको बालबालिकाहरुका लागि स्वर्णबिन्दु प्राशन कार्यक्रम सम्बन्धी अभिमुखिकरण कार्यक्रममा कार्यालय प्रमुख विश्वकर्माले केन्द्र र प्रदेश सरकारले बालबालिकाहरुका लागि सुरु गरेको नयाँ अभियान भएकाले आबश्यक छलफल र आबश्यक तयारी गरेर ‘स्वर्णविन्दु प्राशन’ खुवाउने कार्यक्रम सुरु गर्न लागिएको बताउनु भयो । ‘यही असोज २९ गतेदेखि सुरु हुन…
लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयमा ४१ हजार बढी बिरामीले लिए सेवा, २ हजार बढी भारतीय
स्वास्थ्यसमाचार/लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालय बुटवलले आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा ४१ हजार ७ सय ८२ जनालाई उपचार सेवा प्रदान गरेको छ। यो सङ्ख्या लुम्बिनी प्रदेशका सबै आयुर्वेद अस्पताल तथा स्वास्थ्य संस्थामध्ये सबैभन्दा धेरै हो। चिकित्सालयका निमित्त प्रमुख गणेश सापकोटाका अनुसार उक्त अवधिमा ११ हजार २६ जनाले प्रयोगशाला सेवा, १३ हजार ३१२ जनाले पञ्चकर्म सेवा, र २२७ जनाले भर्ना सेवाबाट उपचार लिएका छन्। सेवा लिनेहरूमध्ये २ हजार १३५ जना भारतीय सीमा क्षेत्रका बिरामी रहेका छन्, जसमा ५१ जना भर्ना भएका थिए। प्रदेशभरका आयुर्वेद अस्पतालमध्ये बिजौरीमा ४० हजार बिरामीले सेवा लिएका छन् भने सबैभन्दा…
राष्ट्रिय आयुर्वेद एशोसियसन नेपालको तेस्रो वार्षिक उत्सव बुटवलमा मनाईयो
स्वास्थ्यसमाचार/ स्वास्थ्यसमाचार राष्ट्रिय आयुर्वेद एशोसियसन नेपाल ( (RAAN) ) लुम्बिनी प्रदेशको आयोजनामा एशोसियसनको तेस्रो वार्षिक उत्सव बुटवलमा सम्पन्न भएको छ । राष्ट्रिय आयुर्वेद एशोसियसन नेपाल लुम्बिनीका अध्यक्ष वरिष्ठ कविराज निरिक्षक नरहरि अर्यालको अध्यक्षता वरिष्ठ कविराज निरिक्षक गणेश भट्टराईको प्रमुख आतिथ्यमा बिशिष्ट अतिथिहरुमा राष्ट्रिय आयुर्वेद एशोसियसन नेपाल ( (RAAN) ) का केन्द्रिय संस्थापक उपाध्यक्ष शालिकराम भुसाल तथा अतिथीहरुमा आयुर्वेद औषधी उत्पादक संघका केन्द्रिय बरिष्ठ उपाध्यक्ष चन्द्रकान्त खनाल, तथा उद्योग बाणिज्य संघ बुटवलका उपाध्यक्ष सुरज भट्टराई सदस्य नारायण सापकोटा, सदस्य हरिहर भण्डारी रहनु भएको थियो । तेस्रो वार्षिक उत्सवको अबसरमा वोल्दै राष्ट्रिय…
चार हजार वर्ष पुराना ग्रन्थमा आधारित स्वर्ण विन्दु प्राशाण :आयुर्वेद चिकित्सक संघ
स्वास्थ्यसमाचार/ नेपाल आयुर्वेद चिकित्सक संघले बालबालिकालाई स्वर्ण विन्दु प्राशाण थोपा खुवाउने स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय, आयुर्वेद तथा बैकल्पिक सेवा विभागको नयाँ कार्यक्रमको बचाउ गरेको छ । गत ५ भदौमा स्वास्थ्य मन्त्री प्रदीप पौडेलले धनगढी गएर यो कार्यक्रमको शुभारम्भ गरेका थिए । शुभारम्भ हुनासाथ कार्यक्रमबारेमा विभिन्न सञ्चार माध्यम तथा सामाजिक सञ्जालबाट टिकाटिप्पणी सुरु भएको थियो । संघले कार्यक्रम प्रति आएको टीका टिप्पणीप्रति आफ्नो धारणा सार्वजनिक गरेको हो ।उसले विज्ञप्तीमा स्वर्णप्राशाणले बालबालिकाको शारीरिक मानसिक विकास र रोग प्रतिरोधि क्षमता बढाउने दावी गरेको छ ।उसले विज्ञप्तीमा स्वर्णप्राशाणले बालबालिकाको शारीरिक मानसिक विकास र रोग…
स्वर्णप्राशन कार्यक्रम:आयुर्वेद चिकित्सालय दाङबाट सुरु देशभर विस्तार
स्वास्थयसमाचार / बालबालिकाको शारीरिक र मानसिक विकासमा मद्दत पु¥याउने स्वर्णप्राशन कार्यक्रम नेपालभरि विस्तार गरिएको छ।लुम्बिनी प्रदेशको दाडवाट ७९ असोज २९ गते ७८ जना बालबालिकाबाट सुरु भएको हो। हालसम्म ४२ हजार बालबालिका यो स्वर्णप्राशन लाभान्वित भएको प्रादेशिक आयुर्वेद चिकित्सालयका निर्देशक डा. प्रवेश श्रीवास्तवले वताउनु भयो ।प्रादेशिक आयुर्वेद चिकित्सालय दाङमा आज ७ हजारभन्दा बढी बालबालिकालाई सुन मिसाइएको औषधि खुवाइएको डा श्रीवास्तवले बताउनु भयो। आयुर्वेद शास्त्रमा यस औषधिले रोगसँग लड्ने क्षमता, बौद्धिक विकास र पाचन शक्ति वृद्धि हुने उल्लेख गरेको उहाले बताउनु भयो । निर्देशक डा. सन्तोष कुमार ठाकुरको पहलमा लुम्बिनी प्रदेश स्वास्थ्य…
६ महिना देखि ५ वर्षका बालबालिकालाई ‘स्वर्णविन्दु प्राशन’खुवाइँदै
स्वास्थ्यसमाचार/ स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले स्वर्णप्राशन निर्देशिका स्वीकृत गरेको छ । मन्त्रालयले भदौ १ गते मन्त्रीस्तर निर्णय गर्दै स्वर्णप्राशन निर्देशिका स्वीकृत गरेको हो । आयुर्वेदको ग्रन्थ एवं शास्त्रीय प्रचलनमा रहेको स्वर्णप्राशन कार्यक्रमलाई थप व्यवस्थितरूपमा सञ्चालन गर्ने निर्देशिका स्वीकृत गरेको मन्त्रालयले जनाएको छ । आयुर्वेद चिकित्सा विज्ञानको बालबालिकाको स्वास्थ्य संरक्षण, प्रवर्धन उपचार पुनर्स्थापना सम्बन्धी ग्रन्थ कौमारभृत्य (आयुर्वेद शिशुचिकित्सक )को मूल ग्रन्थ काश्यप संहितामा बालबालिकाको सर्वाङ्गिण विकासका लागि स्वर्णविन्दु प्राशनको वर्णन गरिएको छ। स्वर्ण भष्मलाई घ्यू र महमा मिसाएर लेहमा परिणत गरी थोपा अंशको रूपमा सेवन गराइने विधिलाई स्वर्णविन्दु प्राशन भनिन्छ। बालबालिकाको…
आयुर्वेद शिक्षामा रोजगारी सम्भावना र भविष्यका अवसरहरू
आजको समयमा जब आधुनिक चिकित्सा प्रणाली अत्यन्त प्रविधिनिर्भर र खर्चिलो बन्दै गइरहेको छ, त्यहीबीच आयुर्वेदले आफ्नो मौलिकता, प्राकृतिकता, र मानव-केंद्रित उपचार पद्धतिले पुनः ध्यान तान्न थालेको छ। विशेष गरी नेपालजस्तो विविध जैविक स्रोतले भरिपूर्ण मुलुकमा आयुर्वेद शिक्षा लिएर कविराज बन्ने युवाहरूको भविष्य अत्यन्त सम्भावनायुक्त देखिन्छ। यस लेखमा हामी विशेषगरी आयुर्वेद शिक्षा लिँदाको रोजगारी सम्भावना, व्यक्तिगत जीवनमा त्यसको महत्व, र अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा यसको बढ्दो मागबारे चर्चा गर्नेछौं। रोजगारी तथा व्यवसायिक अवसर आयुर्वेदमा दक्षता हासिल गरेपछि व्यक्तिलाई सरकारी, गैर-सरकारी तथा निजी क्षेत्रका थुप्रै अवसरहरू प्राप्त हुन्छन्। नेपालमा सरकारीस्तरमा आयुर्वेद स्वास्थ्य केन्द्रहरू, अञ्चल…
